’s Werelds meeste verhalen komen uit Harkema
Het verhaal als cultureel erfgoed tijdens het evenement ‘Volksverhalen en Folksongs’
’s Werelds meeste verhalen komen uit Harkema
Harkema - Ze zijn niet tastbaar, niet zichtbaar. Maar ze spelen een oh zo belangrijke rol in de geschiedenis van de streek. En ook nu nog, aldus burgemeester Van der Zwan tijdens de officiele opening van Volksverhalen en Folksongs in de Spitkeet te Harkema. Door Patrick van ’t Haar.
Want voor wie het nog niet weet: nergens ter wereld zijn zo veel volksverhalen ontstaan als in het gebied rond Harkema. Alleen al bij het Meertens Instituut in Amsterdam - onderdeel van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen - zijn al meer dan drieduizend verhalen bekend uit Harkema en Boelenslaan.
Waarom ontstonden de verhalen juist rond Harkema? Volgens de Wâldsjonger van Achtkarspelen, Sytse van der Werf, heeft het veel te maken met de armoe, vroeger in de Wâlden. Veel mensen werkten op de Groninger klei en waren dagelijks uren onderweg van huis naar het werk en vice versa. De tijd onderweg werd gedood met verhalen en liederen.
En vroeger was er natuurlijk ook geen radio of televisie. Men had elkaar, en verder geen vermaak. Het vertellen van verhalen was een van de weinige vormen van amusement én een manier om nieuws en berichten over te brengen, aldus Van der Werf.
Promoten
De gemeente Achtkarspelen wil de komende jaren het verhalen vertellen meer promoten, onder meer door het uitbrengen van een cd met volksverhalen.
Maar tegelijkertijd bestaan zowel de deelnemers als de belangstellenden van het evenement zaterdag bij de Spitkeet toch vooral uit, voorzichtig gesteld, mensen van boven de vijftig.
,,Jongeren hebben hun eigen verhalen, hun eigen manieren. Ik zelf probeer de traditie levendig te houden door liedjes, verhalen en gedichten”, zegt Van der Werf.
Pieter Weening
Een van de manieren waarop hij dat doet, is het schrijven van nieuwe verhalen en gedichten over zaken die nu spelen. Zoals het verhaal ‘De classic van Pieter’ over wielrenner Pieter Weening, dat nog niet eerder gepubliceerd is (zie onder).
,,Weet je, volgens mij is rap ook een manier van verhalen vertellen. Zijn jongeren er op die manier mee bezig. Proberen zij via de rap hun geluid te laten horen, net zoals de verhalenvertellers dat vroeger deden. Misschien is het wel aardig om eens wat samen te doen, verhalenvertellers en rappers.”
En weg is Van der Werf, een nieuw optreden bij de Spitkeet wacht.
De classic van Pieter
Troch myn fakânsje liet ik de classic fan Pieter sjitte
moast it ek by de ‘profronde’ yn it Fean ôfwitte litte
ik wie yn Frankryk, hie in campinkje fûn
yn it plak dêr’t Pieter Weening earder in tour-etappe wûn
Gerardmêr, dêr sieten meast Nederlanners om ús hinne
sadat je dêr eins amper yn it bûtenlân binne
rikjende barbecues, elke nacht wit hoe let
en Sonja Bakker kenne se dêr net
efter my siet Henky út de Achterhoek
knap kreas karavantsje, tagelyk in iepen boek
ûnder in kleedsje yn de foartinte stie in djoere Gazelle
dêr’t de baas yn de bergen nije rekords mei helle
no mei ik ek graach fytse en al bin ik net sa’n held
yn de bergen mei ik ek wol oer in bytsje geweld
sa rekke ik mei Henky oer syn aventoeren oan de praat
dy’t doe ornearre: ‘wy moasten tegearre ris op’en paad’
sloech ik de classic troch it lân fan Pieter dit jier dus oer
mei Henky fytste ik syn winnende etappe út de tour
en wylst de lêste campinggast syn bêd opsocht
setten wy, moarns ier, útein foar dizze grutte tocht
mei strakke spieren, spande pezen
rikken wy tegearre oer de Vogezen
‘oerend hard’ kraaide Henky ‘mien auto ken niet sneller’
‘net normaal’ rôp ik mei mear as sechstich op ’e teller
it gie bêst en ek de lêste Col (de
remmen los en doe gûlden wy der by del
dat hie net sa wêze moatten, efterôf is dat wol wis
want healweis by de Dúvelsrots gie it alhiel mis
yn 2005 pakte Pieter mei in bândikte ferskil syn kâns
sa wûn hy de etappe yn de tour de France
foar Henky en my rûn de finish even oars
mei skeinde knibbels en in blomkoalnoas
’t is goed beteard, al wie der hiel wat te bepraten
Henky en ik, wy binne no foar it libben maten
de djoere Gazelle fûn it fierder ûnder it kleedsje wol best
en wy ha elke dei braaf mei it wyfke te winkeljen west
It oare jier sille wy mei Henky en dy op fakânsje
de froulju gienen allinne akkoard ûnder strikte garânsje
dus wurdt it Appelskea, fierder gjin gesoademiter
en fytse wy tegearre de classic troch it platte lân fan Pieter.
Bron: Friesch Dagblad (14-09-2009)
