Drinkwater duur door winstbejag
Duurste in Noorden
Drinkwater duur door winstbejag
LEEUWARDEN - Friezen hebben de afgelopen drie jaar meer moeten betalen voor hun drinkwater. De provincie Fryslân heeft daarvan geprofiteerd. Friese klanten hebben via hun waterrekening meebetaald aan winstuikeringen voor eigenaren. Via een omweg is de provincie daar één van.
Fryslân, dat van drinkwater wordt voorzien door Vitens, zag de prijzen voor water tussen 2003 en 2006 met 3,2 procent stijgen. Dat is niet de hoogste stijging van Nederland (dat is Flevoland met 6,9 procent), maar opvallend is het wel. Want juist in buurprovincie Groningen zakte de prijs juist met 9,9 procent.
Dat blijkt uit een onderzoek naar waterprijzen in Nederland dat ochtendblad de Volkskrant gisteren publiceerde. Het verschil in prijzen tussen regio's wordt onder andere veroorzaakt door het divident of de winstuikering die sommige waterbedrijven betalen. De klant betaalt daar via zijn eindafrekening aan mee.
Waterbedrijf Groningen hoeft, anders dan Vitens, van zijn aandeelhouders geen winst te maken. Daarom betaalt een gemiddeld Groninger huishouden jaarlijks 116,87 euro aan drinkwater. Een Drents gezin (bediend door waterbedrijf WMD) besteedt jaarlijks 134,07 euro aan drinkwater. Hoewel in Drenthe de prijzen stegen, is de rekening daar nog altijd lager dan die van het gemiddelde Frieze huishouden. Hier betaalt een klant globaal 141, 64 euro per jaar.
Een klant die er niet van gediend is dieper in de buidel te tasten dan de buurman aan de andere kant van de provinciegrens, moet op zijn kiezen bijten. Want overstappen van ene waterleidingbedrijf naar het andere, kan niet. Omdat goed drinkwater zo belangrijk is voor de volksgezondheid wil de rijksoverheid niet dat bedrijven elkaar elkaar gaan beconcureren. Ieder bedrijf blijft monopolist in zijn eigen gebied.
Provincie
In veel provincies zijn gemeenten en provinciale besturen nog eigenaar van het waterbedrijf. De provincie Fryslân is dat alleen nog via een omweg. Fryslân bezit iets meer dan twaalf procent van energiebedrijf Nuon, dat weer voor 25 procent eigenaar is van Vitens. Een deel van het uitgekeerde divident van Vitens (10.600.000) stroomt via dat zijkanaaltje dus naar de bankrekening van de provincie.
,,Tot nu toe is daar nooit discussie over geweest”, zegt J. van der Zee, die binnen de Provincie verantwoordelijk is voor de aandelen Nuon. ,,Dat komt omdat het om zo'n klein bedrag gaat." In 2004 kreeg Nuon van Vitens een winstuitkering van 600.000 euro. De provincie kreeg daarvan weer 12,5 procent. Op de totale provinciebegroting is dat een druppel op een gloeiende plaat. ,,Het is tot nu toe eigenlijk niet eens gespecificeerd in begrotingen."
Politiek
De vraag of het politiek gezien correct is dat de provincie verdient aan hogere rekeningen voor de inwoners, is iets wat de statenfracties moeten bespreken, zegt Van der Zee. Vitens-directeur J. Van Winkelen vindt het principe daarachter in ieder geval een gewone zaak. ,,Het is redelijk dat aandeelhouders divident krijgen. Onze aandeelhouders hebben vermogen in het bedrijf geïnvesteerd. Wij het het reëel dat daar een vergoeding tegenover staat", zei hij in de Volkskrant.
De kamerfracties van PvdA, CDA en VVD hebben willen dat er een einde komt aan de uitkering van divident door waterleidingbedrijven. “Verkapte belastingingen voor gemeenten en provincies”, noemden fractiewoordvoerders de winstuitkering. Vitens vindt dat hypocriet. ,,De rijksoverheid ontvang 25 procent aan diverse belastingen, terwijl gemeenten en provincies slechts een miniem percentage aan divident ontvangen."
Bron: Friesch Dagblad (11-10-2006)
