Fryske Akademy werkt aan digitale taaldatabank
Fryske Akademy werkt aan Friese digitale taaldatabank
Naslagwerk van 25 miljoen woorden
Leeuwarden - Bij de Fryske Akademie wordt gewerkt aan een digitale taaldatabank voor de Friese taal. In dit grote digitale naslagwerk van Friese boeken, wetenschappelijke tijdschriften, kranten en andere lectuur zullen ongeveer 25 miljoen woorden worden opgeslagen.
De taaldatabank kan gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek in Fryslân. Het gaat dan om wetenschappelijke bestudering van de Friese taal en het maken van praktische producten voor de Friese taalgemeenschap, vertelde taalkundige Arjen Versloot van de Fryske Akademy gistermiddag tijdens de presentatie van het nieuwe programma van het instituut. Naast onderzoekers kunnen ook vertalers en auteurs hun voordeel doen met de taaldatabank. Ze kunnen op zoek gaan naar de context, waarin een bepaald woord gebruikt wordt.
,,Mei help fan de taaldatabank kinne je hiel moai ûndersyk dwaan’’, aldus Versloot. De Fryske Akademy vindt dat de taaldatabank voor iedereen toegankelijk moet zijn. Om die reden wordt de Friese taalbank op internet gezet. Het zal evenwel niet mogelijk zijn via de taalbank gehele boeken te downloaden. Wel kan een overzicht van de zinnen, waarin het opgezochte woord voorkomt, worden gekregen.
De taaldatabank is in verschillende periodes verdeeld. In de taaldatabank Midsfries zijn alle tot nu toe bekende Mid-Friese teksten (periode 1550-1800) opgenomen. De taaldatabank negentiende-eeuws Fries bevat ongeveer een miljoen woorden. Naast die woorden zijn negentiende-eeuwse handschriften ingetikt. Het is nog niet bekend wanneer de Friese taaldatabank volledig operationeel is.
Reorganisatie Afgelopen voorjaar heeft de Fryske Akademy de interne reorganisatie afgerond. Deze reorganisatie moet op jaarbasis een besparing van twee ton opleveren. Er verdwenen vijf arbeidsplaatsen bij de academie. ,,It is no wer tiid om de wjukken út te slaan’’, gaf directeur-bestuurder Reinder Salverda van de Fryske Akademy aan. Hij wees op de viering van het zeventigjarig bestaan van de Fryske Akademy. De Fryske Akademy is opgericht in 1938 en sindsdien zijn ongeveer duizend wetenschappelijke publicaties geproduceerd.
Een belangrijke pijler van de Fryske Academy is regionale geschiedenis. De vakgroep geschiedenis werkt aan diverse onderzoeken, zo vertelde Hans Mol. Zo wordt er gewerkt aan het optimaliseren van het onderzoekssysteem Hisgis. Dit project komt voort uit het sinds 1988 bij de academie lopende tweelingproject Kadastrale en Prekadastrale Atlas fan Fryslân. Tien jaar later werd het initiatief genomen om de al uitgegeven en de in voorbereiding zijnde delen van de atlas te digitaliseren. Dit programma wordt steeds verder uitgebreid, waarbij extra kaartlagen zijn toegevoegd.
In andere delen van ons land bestaat belangstelling voor het systeem, dat bij de Fryske Akademy is ontwikkeld. In juni van dit jaar is gestart met een Hisgis-syteem voor het noorden van Groningen. Er is belangstelling vanuit de provincies Gelderland en Utrecht. Met de universiteit van Wageningen wordt onderzocht of ook andere delen van Nederland op deze manier in kaart kunnen worden gebracht. ,,Wy wolle ús ekspertise wol útliene’’, aldus Mol.
Bron: Friesch Dagblad (02-09-2008)
