Geen extra rijksgeld voor krimp
Geen extra rijksgeld voor krimp
Leeuwarden - Als het inwoneraantal van Friese gemeenten gaat dalen, hebben ze geen recht op extra geld om voorzieningen als dorpshuizen en sportcomplexen in stand te houden. Dat concluderen de adviesorganen Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en Raad voor de Financiële Verhoudingen (RFV) in een advies aan het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Minister Ter Horst vroeg in april vorig jaar om het advies over de gevolgen van krimp voor gemeenten. De twee raden moesten voor de minister onderzoeken of het nodig was om subsidieregelingen voor gemeenten aan te passen om zo de extra kosten voor krimp op te vangen. Veel gemeenten krijgen te maken met krimp: de helft van de Nederlandse gemeenten ziet het aantal inwoners dalen, grofweg 40 procent van die krimpgemeenten krijgt ook te maken met een daling van het aantal huishoudens. In Fryslân zal die daling zich vanaf 2020 voordoen in het overgrote deel van de gemeenten.
Gemeenten die krimpen, zullen voorzieningen moeten weghalen, zo vinden de adviesraden. De reden daarvoor is dat een gemeente die eerst groter was, niet automatisch recht heeft op meer voorzieningen volgens de adviesorganen. Het gaat om het nieuwe inwoneraantal.
Dat zal ertoe leiden dat veel voorzieningen verdwijnen. ,,Een krimpgemeente zal soms pijnlijke keuzes moeten maken in haar voorzieningenniveau en zo haar structurele uitgaven verlagen”, zo staat in het advies aan minister Ter Horst.
De raden erkennen dat gemeenten, waar de komende decennia het inwoneraantal afneemt, veel extra kosten hebben. Veel Friese gemeenten zullen nog voor 2025 het aantal inwoners zien afnemen. Die hogere uitgaven zijn tijdelijk, zo staat in het advies. ,,Er is geen enkele aanwijzing dat krimpgemeenten structureel hogere uitgaven hebben.” Die tijdelijke uitgaven bestaan uit het renoveren en slopen van oude huizen. Vooral bij een dalend aantal huishoudens moet het aantal huizen in de gemeente omlaag worden gebracht.
Concurrentie
Dat hebben veel gemeenten nog niet door, zo zeggen de ROB en de RFV in het advies. Veel gemeenten bouwen juist steeds meer en kwalitatief betere woningen, omdat ze denken op die manier krimp te voorkomen. ,,Pogingen daartoe zullen leiden tot concurrentie om inwoners tussen gemeenten onderling.” En dat leidt tot bouwen voor leegstand, zo waarschuwen de ROB en de RFV.
Eenzijdig op groei
Niet alleen gemeenten moeten rekening gaan houden met krimp, ook het Rijk moet daarnaar kijken en regelingen daar deels op aanpassen. ,,Die regelingen zijn nu eenzijdig gericht op groei.”
Een Fries voorbeeld is Skarsterlân. Die gemeente gaf in de Toekomstvisie 2030 aan door middel van woningbouw het inwoneraantal op peil te willen houden. Een ongewenste situatie, zo zeggen de adviesraden. ,,De groei van de een gaat ten koste van de ander.”
Bron: Friesch Dagblad (02-04-2008)
