Lezing oude rivierlopen in Noordoost-Fryslân
Lezing oude rivierlopen in Noordoost-Fryslân
BUITENPOST - Het grensgebied tussen Friesland en Groningen, ten oosten van Buitenpost, was ooit een belangrijk rivierengebied. De Lauwers is eigenlijk de enige overgebleven waterloop die ooit voor de afwatering van een groot gebied tot van boven Surhuisterveen zorgde.
Die Lauwers is ook de grensrivier tussen Groningen en Friesland. Daarvoor liep ook De Oude Ried door het gebied ten zuiden van Buitenpost. De oorsprong van De Oude Ried is zeer waarschijnlijk een gletsjerrivier geweest die eens het smeltwater van de ijskap afvoerde.
Ten noorden van Buitenpost loopt nog De Swadde. Dit riviertje vormt de noordelijke begrenzing van de gemeente Achtkarspelen. Ook zorgde in vroegere jaren de rivier De Gruyts die nabij Kollum liep nog voor de afvoer van water richting de zee. De rivieren vormen de ingrediënten van de lezing van Willem Kloppenburg op donderdag 12 maart in het IJstijdenmuseum te Buitenpost.
Door vroegere zeespiegelstijgingen en de getijdenwerking ontstond in de delta van De Lauwers in de vroege middeleeuwen een grote baai, de Lauwerszee thans Lauwersmeer. Kloppenburg neemt de bezoekers mee in zijn lezing naar de avonturen van eerste bewoners in de middeleeuwen, naar de monniken van de kloosters Gerkesklooster en Galilea, die het gebied rond de rivieren ontgonnen en het veen als turf verkochten.
In de lezing toont hij aan dat De Lauwers ooit een belangrijke vaarweg was die voor handel en industrie van grote betekenis was. Nadat men ook in het grensgebied van Friesland en Groningen steeds meer verharde wegen aanlegde verviel de vaarroute voor handel en industrie. Thans is de Lauwers een oase van rust voor de recreanten en toeristen.
Kloppenburg laat in zijn lezing zien hoe het gebied onder invloed van de rivieren langzaam veranderde en dat die veranderingen nog steeds plaats vinden.
Het IJstijdenmuseum is op 12 maart open vanaf half acht en de lezing begint om acht uur.
Bron: NijsNet (05-03-2009)
