Met de dood dwingt Durk Tabak liefde af
Met de dood dwingt Durk Tabak liefde af
HARKEMA – “Do hast myn leafde net beanderje kind”. De onbeantwoorde liefde van Durk Tabak voor zijn al gehuwde kostvrouw Grietje Groenland geeft de doorslag voor zijn laatste daden. Als Durk eerst Grietje en dan zichzelf met een geweerschot om het leven brengt, is het muisstil in het openluchttheater bij de spitkeet in Harkema.
Het opnieuw tot leven wekken van de geschiedenis van muzikant en veelvoudig moordenaar Durk Tabak blijkt tot de verbeelding te spreken. Hoewel in Harkema en wijde omgeving iedereen zijn levensverhaal kent, wordt de vertolking hiervan in het openluchtspel met vaak ingehouden adem gevolgd. Op zichzelf is dat merkwaardig, want iedereen kent de afloop. De spannende ontwikkeling stoelt dan ook niet meer op het authentieke verhaal, maar op de verbeeldingskracht en de structuur en details in het spel.
Dimensie extra
De structuur wordt door het publiek snel doorgrond: Durk Tabak in zijn jeugd, in zijn laatste jaren en op de eerste etage van het decor in een sterk getraliede cel als eenzaam gevangene na een eerdere steekpartij met dodelijke afloop. Doordat het publiek het verhaal in uitvoerige versies kent, is de binding met Tabak nu heel anders dan vroeger: van verbazing en verbijstering over de misdaden van hun streekgenoot tot nu vragen over zijn milieu, karakter en liefdesleven. Hoe heeft het zover met hem kunnen komen? Die vraag speelt algedurig op de achtergrond nu Harkema ook recentelijk het toneel is geweest van een verschrikkelijke moord die het dorp weer terugplaatst in de dimensie van de tijd.
PD’s
In het spel worden gevoelige snaren geraakt. De gevoeligheid in het spel wordt versterkt door muziek van zowel de jonge als de oude Durk Tabak en van Nanne Kalma en Ankie van der Meer. De keus voor de doorgaans melancholische muziek geeft het spel een vreemdsoortige tegenstelling: vooral in het begin grof tot zeer grof in taalgebruik en fijn tot zeer fijnbesnaard in zang en muziek. Ook daarin schuilt voor de fijnproevers een boodschap.
Uniek in de opzet is dat naast het al twee etages hoge decor ook de hele omgeving bij het spel wordt betrokken. De grote vijver, het bruggetje, het looppad en vooral de nachtelijke duisternis achter het al buitengewone decor geven het spel een wel heel bijzonder karakter.
De PD’s, oftewel de Plaatsen van de Delicten, worden bij de reconstructie van de moorden dan plotseling in de gaten gehouden door ettelijke honderden toeschouwers die niets van het voorval willen missen. Door het uitlichten van de PD’s is er sprake van een topconcentratie. Kortom: een boeiend spel dat zoveel uniciteit in zich herbergt, dat je afvraagt of er na dit stuk ooit een nog hoger niveau kan worden bereikt.
De pluimenregen komt vooral op naam van regisseuse Tineke Broers die met een rotsvaste overtuiging voor ‘Tabak’ heeft gekozen. Wat haar werk in dit stuk vooral typeert, is dat er nergens voor een karikatuur is gekozen. De schaarse humor die er is, betreft een ‘heidepyk’ die na een huwelijk van twee jaar nog niet weet waar Abraham de mosterd en de ‘skripsokken’ haalt.
Bron: NijsNet (17-09-2008)
