Noorden doet het minder dan rest platteland
19 jan 2006
Noorden doet het minder dan rest platteland
LEEUWARDEN - Van alle plattelandsgebieden in Nederland is het in het Noorden het minst goed toeven. De kans op werkloosheid is in Groningen, Drenthe, Fryslân en ook in Zeeland het hoogst. Vergeleken met de arbeidsmarkt in andere plattelandsgebieden zijn er relatief meer tijdelijke arbeidscontracten, minder voltijdbanen en minder zelfstandig werkzame mensen.
Dat staat in Thuis op het platteland, een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat vanmorgen verschenen is. Het is de eerste publicatie in een uitgebreid en langdurig onderzoeksprogramma dat moet leiden tot een ‘Sociale staat van het platteland’, waarvan de ontwikkeling langdurig gevolgd gaat worden.
Door de bank genomen is het op het platteland goed toeven. Minder mensen hebben het echt slecht dan in de stad, mensen wonen over het algemeen prettiger, ze voelen zich veiliger, ze zijn actiever in hun leefgemeenschap (recreatie, kerk, vrijwilligerswerk, contact met buren) en ze kunnen zich makkelijk verplaatsen (het autobezit is hoger, de verkeerscongestie minder). De inkomensongelijkheid speelt er minder dan in de stad. ). In statistiekjes uitgedrukt: 9 procent van de plattelandbewoners kent een “slechte leefsituatie”; in de groep stedelingen is dat 17.
Maar die algemene conclusie laat zich opsplitsen in een hele reeks bevindingen waarvan er enkele negatief uitspringen. Alleenstaande ouderen hebben het gemiddeld (ook financieel) niet makkelijk, en ook jongeren hebben op het platteland een relatief slechte positie. Bij de laatste groep is dat vooral toe te schrijven aan een laag opleidingsniveau en ongeschoold werk. De leerprestaties van stad en platteland verschillen in principe nauwelijks, maar het SCP waarschuwt dat de vaak kleine scholen in dorpen relatief veel kwaliteitsproblemen hebben. “Het vasthouden aan de aanwezigheid van scholen van verschillende richtingen (openbaar en bijzonder) in een plaats werkt het voortbestaan van (te) kleine scholen in de hand. Wellicht is voor de bewaking van de kwaliteit van het onderwijs samenwerking te prefereren boven de bewaking van de levensbeschouwelijke pluriformiteit.” Ze doen er minder aan om daar verandering in te brengen dan hun leeftijdgenoten in de steden: de deelname aan volwassenenonderwijs is bijvoorbeeld minder dan die onder stadsbewoners.
Plattelanders die goed kunnen leren, vertrekken vaak naar de stad voor een hogere opleiding, en blijven daar dan ook vaak werken. Zo groeide de situatie van een platteland met minder banen van hoog of wetenschappelijk niveau, en met een minder dan gemiddelde groei van het beroepsniveau dan in de stad. Die geringere groei geldt ook voor het aantal banen: tussen 1992 en 2003 is op het platteland de werkgelegenheid met 14 procent gegroeid en in de stad met meer dan het dubbele: 31 procent.
Ook op het gebied van lichamelijke gezondheid zijn significante verschillen gemeten. Op het platteland voelen meer mensen zich goed dan in de stad (83 respectievelijk 79 procent). Er zijn minder rokers en drugsverslaafden, maar daar staat tegenover dat het aantal jongeren dat (stevig) drinkt, een stuk groter is. Van de scholieren op het platteland drinkt 22 procent dagelijks of in elk geval een paar keer in de week; in de stad is dat 15 procent. Als tweede zorgpunt signaleert het SCP een groeiende afstand tot medische hulp, vooral door de voortgaande fusies tussen ziekenhuizen en posten voor spoedhulp. Zuidwest-Fryslân wordt in dat opzicht als probleemgebied genoemd.
Bron: Friesch Dagblad (19-01-2006)
