Pleidooi voor economisch onderzoek Lauwersmeer
‘Brak meer levert ook baten op’
Natuurclubs pleiten voor breed economisch onderzoek Lauwersmeer
LEEUWARDEN - De discussie over invoering van gedempt tij in het Lauwersmeer moet niet alleen over kosten gaan, maar ook over baten. Door de nadruk te leggen op de kosten van het natuurvriendelijke plan voor het nationaal park, dreigt de nuance verloren te gaan in het debat. Dat betogen ecoloog H. Hut van Staatsbosbeheer (SBB) en P. van der Vegt van de Friese Milieu Federatie (FMF).
,,Het grondige onderzoek dat naar gedempt tij gedaan is, spreekt voor zich”, vindt Van der Vegt. ,,Het is het beste voor de natuur, het is technisch haalbaar, en de eventuele negatieve neveneffecten kunnen we compenseren.”
De vraag die nog beantwoord moet worden, is die van de rekening. Wil het Rijk de benodigde 380 miljoen euro betalen of niet? ,,Door alleen naar de kosten te kijken, verdwijnt de nuance”, voert Van der Vegt aan. ,,Wij denken dat die kosten vertekend zijn, omdat er maatregelen onder vallen die sowieso genomen zullen worden, los van gedempt tij. Ook kan het slimmer en goedkoper. Maar daarnaast komen nu de mogelijke baten nauwelijks aan de orde. Het wordt steeds duidelijker dat natuurwaarden een belangrijke factor zijn in de recreatie, en dat wordt steeds belangrijker voor de economie. De bestuurlijke besluitvorming dreigt zich blind te staren op de kosten”, aldus Van der Vegt.
,,Het is jammer dat dit plan soms wordt neergezet als speeltje voor natuurliefhebbers”, vult Hut aan. ,,Zo is het niet. Het zou prachtig zijn als de Staten van Fryslân en Groningen samen zouden besluiten om de economische baten van gedempt tij te onderzoeken. Dat zou de eenzijdige aandacht voor de kostenkant kunnen nuanceren. Ik denk ook dat je er Europese subsidies bij kunt betrekken. De vraag is dan: wil je dat die gelden in Noord-Nederland worden geïnvesteerd, of dat ze naar de Franse Loiremonding gaan? Want zo is het eigenlijk.”
Misverstanden
Hut zet graag wat misverstanden recht, die bij de recente hoorzitting over de visie op het Lauwersmeer bleken te leven. ,,Het bouwen van een gemaal bij Lauwersoog botst niet met gedempt tij, het kan juist heel goed samengaan.” Ook de aanname dat de getijdewerking voor wateroverlast zorgt, is niet terecht. ,,Het plan voorziet in de verhoging van de kaden, iets dat ook moet gebeuren als het water zoet zou blijven. Om de openheid van het landschap te garanderen, moeten we enkele keren per jaar een springtij simuleren. Dat doen we natuurlijk alleen bij rustige omstandigheden. Het water staat dan veertig centimeter boven NAP, zodat de platen onder water komen te staan en boomgroei geen kans krijgt. Door rekening te houden met die omstandigheden, komen de afwatering en de veiligheid niet in gevaar.”
Onder tegenstanders klinkt het geluid dat een tot bos dichtgegroeid zoet Lauwersmeer ook natuur is. ,,Dat is waar, maar wij kijken naar de unieke karakteristieken”, legt Van der Vegt uit. ,,Als je een bos met water wilt hebben, dan is dat nationaal en internationaal gezien niet bijzonder. Bovendien voldoen we dan niet meer aan de vogelrichtlijn. Vast staat dat het Lauwersmeer zoals het nu is, niet zo kan blijven bestaan.”
Ecoloog Hut noemt de ontstaansgeschiedenis ,,een wonderlijk verhaal”. ,,Bij de afsluiting is een zoetwatergebied ontstaan, maar op de platen die droogvielen door het stabiele waterpeil ging de ontzilting heel geleidelijk. We zien op sommige platen nu nog net wat zilte rus en zeekraal staan. Maar het gaat steeds sneller richting bosgroei, zeker op de zandige ondergronden. Aan de randen is dat al in volle gang. Hier een zoet meer openhouden, kan alleen met heel intensieve, onnatuurlijke inspanning. Maar als we zout water toelaten, krijgen we binnen vijf jaar het open landschap van een jaar of vijftien geleden terug. Dan zie je weer dat het Lauwersmeer bij het waddengebied hoort, en dat is mondiaal uniek.”
Bron: Friesch Dagblad (22-01-2007)
