‘De jeugdzorg moet grondig veranderen’
Advies van Nederlandse gemeenten
‘De jeugdzorg moet grondig veranderen’
Leeuwarden - De nieuwe centra voor Jeugd en Gezin van minister Rouvoet verhelpen de problemen in de Jeugdzorg niet. Sterker nog: ze kunnen die zelfs maken. Om kinderen en gezinnen met problemen echt goed te kunnen helpen is forse reorganisatie nodig. Zo nodig moet de hele sector op de kop.
Dat zegt CNV-topman René Paas. Op verzoek van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) verrichtte hij onderzoek naar de jeugdzorg in Nederland. Paas schrok van wat hij aantrof, zegt hij in een interview met dagblad Trouw. ,,De Jeugdzorg is onnodig ingewikkeld, duur en traag. Gezinnen en kinderen zijn daar de dupe van.”
De VNG vroeg Paas met voorstellen te komen over de gewenste inrichting van de jeugdzorg, omdat er vanuit de politiek, hulpverlening en doelgroep nu veel kritiek is op hoe de sector functioneert. De gehele oppositie in de Tweede Kamer heeft bovendien grote twijfels over de manier waarop minister Rouvoet (Jeugd en Gezin, ChristenUnie) de problemen denkt te kunnen oplossen.
De voornaamste kritiek richt zich op de omslachtigheid in de sector. Het duurt erg lang voor er is vastgesteld welk probleem een kind precies heeft, welke oplossing daarvoor nodig is en welke hulpverlener daarbij de verantwoordelijkheid neemt. Die zogeheten indicatiestelling kan een proces zijn dat nog duurder is dan de daadwerkelijke zorg, zegt Paas. Bovendien kan het proces zoveel tijd in beslag nemen, dat de situatie van het kind ondertussen weer veranderd is.
Verder hekelen betrokkenen - ook de sector zelf - de ‘verantwoordingsgekte’ die eist dat rapport na rapport wordt ingevuld, de dure interim-managers bij sommige instellingen, en de omslachtige bureaucratische processen die gevolgd moeten worden bij bijna elke handeling die een hulpverlener verricht.
De Centra voor Jeugd en Gezin die Rouvoet in elke gemeente wil beginnen, zijn daarvoor geen oplossing, denkt Paas. Rouvoet wil daarmee alle instanties op één plek bij elkaar brengen. Maar in de praktijk zullen de CJG’s zelf wéér een nieuwe bestuurslaag blijken, denkt de CNV-voorzitter. ,,Ze heffen de verkokering en versnippering in de sector niet op.”
Paas aarzelde aanvankelijk om voor te stellen wat wél een oplossing kan zijn: ,,Het mes moet in de structuur. Als je dat doet is het zwaarbelastend voor de hele sector. Toch hebben wij gemeend ervoor te moeten pleiten.” De kosten en verantwoordelijkheden voor de jeugdzorg, zijn nu verdeeld over rijk, provincies en gemeenten. Dat is te omslachtig, meent Paas. Alle tussenlagen zouden er volgens hem tussenuit moeten, waardoor alle verantwoordelijkheid bij de gemeenten terecht komt. ,,Zo dicht mogelijk bij de gezinnen.” De provincies zouden volgens hem alleen nog verantwoordelijk moeten blijven voor gedwongen zorg - de zorg waarvoor tussenkomst van een rechter nodig is.
Fryslân
Het advies van Paas bevat goede elementen maar is onvolledig, vindt Jan-Dirk Sprokkereef, directeur van de Jeugdzorg Friesland. ,,Ik ben het eens met de kritiek op de ingewikkelde indicatiestelling, en de versnipperde geldstroom. Als dat verandert krijgt de professional meer ruimte om gewoon kinderen te helpen.”
Maar in het idee om alleen de gedwongen zorg door de provincies te laten regelen vindt hij onpraktisch. ,,Je kunt vrijwillige en gedwongen zorg niet scheiden. In veel gezinnen is soms een tijdje gedwongen zorg nodig, en daarna vrijwillige zorg.” De jeugdzorgsector werkt zelf aan een rapport dat beschrijft hoe de zorg beter kan. Dat rapport wordt na de zomer verwacht.
Bron: Friesch Dagblad (10-06-2009)
